Benim Adım Kırmızı-Orhan Pamuk

               Orhan Pamuk dünyada en çok kıskandığım insan benim nazarımda. Bilmeden, okumadan fikir sahibi olmak saçmalığından kurtulmak için okuduğum bu roman gerçekten kıskanmakta haklı olduğumu  gösterdi. Roman bazı çevrelerce cinayet romanı diye tanımlanırken orhan pamuk tarafından en iyimser romanım olarak adlandırılmış.

               Roman, Osmanlı’da nakkaş sanatının inceliklerini anlatırken bir yandan da 2 cinayeti aydınlatmaya çalışan nakkaş ustalarının aralarındaki çekişmeleri sade bir dille anlatıyor.

               Orhan Pamuk’u kıskanma sebebim ise, her zaman farklı olanı yazmasından kaynaklanıyor. Bir romanı okurken ah bu benim aklıma gelirdi diye geçiren çok insan vardır. Ama Orhan Pamuk’u okurken yazdıklarının hiç biri 40 yıl düşünsem 40 bin  kitap okusam aklıma gelmez, gelmedi de. Çünkü o adam, padişahı haremi değil de nakkaşı anlatıyor. Hayattaki başrollerden bir cümleyle bahsedip, yardımcı oyuncunun  şöförünü anlatıyor. Kimsenin aklına gelmeyen derken de kastetmek istediğim buydu. Nakkaş sanatı ve unutulmaya yüz tutmuş halk hikayeleri, en geniş şekilde araştırılmış ve en sade şekliyle okuyucuyla buluşmuş.

              Romanın başka bir ilginç yanı da karakterlerin olayları kendi ağızlarından kendi duygularıyla anlattığı bölümlerden oluşması. Burda  Orhan Pamuk’un başarısı; okurken karakterlerin hiç birinin birbirine benzememesi ve kadını erkeği  yaşlısı, dindar hocasıyla orhan pamuk’un bunları anlatmasıdır.

              Romanlarını okudukça neden bu adamın nobel aldığı zaten anlaşılıyor. Gerçekten okuduğum en zeki ve karakteri kuvvetli yazarlardan biri.

              Romanla ilgili ufak bir araştırma yaptım ve türkçe hataları konusunda epey eleştiri aldığını farkettim. Fakat bunlara şöyle diyor Orhan Pamuk; ‘’kusur eğer yeteneksizlikten ya da hüner eksikliğinden değil de, nakkaşın ruhunun derinliklerinden geliyorsa, o artık üsluptur. ‘’    Bu cümle beni gerçekten çok etkiledi. Biz okurların ve eleştirmenlerin ne kadar yüzeysel olduğunu bir kez daha yüzüme vurdu.  Hikaye ve karakterler bir yana, uslüp gerçekten bir sanatçının kimliği olmalı yoksa düz bir yazıyla hayal gücünü kağıtlara aktarabilecek milyonlarca insan var dünyada ki ben de bunlardan biriyim maalesef. Ama cevabını bilmediğim bir soru var, uslup nasıl kazanılır? Kimlik aileden, çevreden, arkadaşlarımızdan, yaşadıklarımızdan biriktirdiklerimizden elde ettiğimiz bir olguysa, bir sanatçı uslubunu nasıl kazanır? Onun sanatının kimliğini oluşturanlar kimler ya da neler? Belki cevabı çok basit olan bu sorulara yanıt aramak için okumaya devam etmem gerek sanırım.

             Bu roman hakkında kendimi sorgulamaktan başka yapacağım yorum yok . Nakkaşlıkla ilgili uzun hikayeleri sıkıcı bulmam dışında her şey mükemmeldi. Üstelik kitabın sonunda Orhan karakteri üzerinde kendine ve okurlara yaptığı gönderme muhteşemdi.

NOT: Finaller dolayısıyla okumaya ve yazmaya verdiğim ara;  Aralık ve Ocak'ın romanlarını biraz geciktirdi. Tatilde bu açığı kapatmaya çalışsam da, hedeflediğimden bir kaç eksikle devam edeceğim.